در قرن نوزدهم، جهان آینده آموزش داده میشد
سُمَیّه یالچین، ۲۰ دسامبر (Hibya) – موزه خانه «هریستو گ. دانوف» در شهر پلوودیفِ بلغارستان با نمایشگاههای دائمی خود که نگاه علمی و آموزشی قرنهای نوزدهم و بیستم را به تصویر میکشد، از بازدیدکنندگان پذیرایی میکند.
>
این نمایشگاه روند تاریخی نشر کتاب در بلغارستان و فعالیتهای آموزشی را از نیمه دوم قرن نوزدهم تا اوایل قرن بیستم نشان میدهد.

نمایشگاه در خانهای برپا شده که «هریستو گروِف دانوف» ـ که از او به عنوان «پدر کتاب بلغاری» یاد میشود ـ در آن زندگی میکرد. بازدیدکنندگان ضمن مشاهده نزدیک نمونههای نادر کتابهای چاپیِ دوره بیداری/رنسانس ملی بلغارستان، میتوانند چاپ کتاب را روی یک دستگاه چاپ اصیل که دانوف از آن استفاده میکرد، تجربه کنند.

مدلهای آموزشیِ نجوم که بر عطارد، زهره، زمین و مریخ تمرکز دارند نیز به عنوان یکی از جذابترین بخشهای موزه برجسته شدهاند.

به گفته مسئولان موزه، در سازوکارهای موجود در نمایشگاه، «رسیدن نور منتشرشده از خورشید به زمین با کمک یک شمع و آینه» به صورت نمادین نمایش داده میشود. با این مدل ساده اما مؤثر، «چرخش ۲۴ ساعته زمین به دور محور خود» و شکلگیری شب و روز به شکل دیداری برای بازدیدکنندگان توضیح داده میشود.

همچنین با همین سازوکارها «جایگاه سیارهها نسبت به یکدیگر»، «حرکتهای ماه»، «شکلگیری فصلها و آرایشهای سیارهای» به شکلی ملموس منتقل میشود. گفته میشود این مدلها سالهای طولانی، بهویژه در درسهای فیزیک و زیستشناسی، به عنوان ابزار آموزش عملی استفاده شدهاند.

این مدلهای علمی که در دهههای ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ در مدارس به طور گسترده استفاده میشدند، نشان میدهند «آموزش آن دوره بر حفظکردن تکیه نداشت، بلکه بر مشاهده و عقل استوار بود». «مدل قفسه سینه با ریههای قابل جداسازی» و «مدل چشم که همراه با عصب بینایی به نمایش گذاشته شده» نیز نشان میدهند که حتی آناتومی انسان در آن سالها به صورت عملی آموزش داده میشد.

موزه در خانهای قرار دارد که «هریستو گروِف دانوف» (۱۸۲۸–۱۹۱۱) ـ که بنیانگذار نشر کتاب در بلغارستان به شمار میرود ـ در آن زندگی کرده است. در حالی که فعالیتهای دانوف در حوزه نشر و آموزش ستون فقرات موزه را تشکیل میدهد، مدلهای علمی و نجومیِ به نمایش درآمده، رویکرد آموزشیِ قرن نوزدهم را منعکس میکنند که در مقایسه با امروز، به طرز شگفتآوری عقلانی و علممحور بوده است.





